GÜNEŞTEN KORUNMA

Güneş ışığına bağlı oluşan deri hasarı(fotoyaşlanma), cildin yaşlanma sürecinde en önemli faktörlerden biridir. Ciltte elastikiyet kaybının, ince çizgilerin, gevşeme ve sarkmaların, renk tonundaki düzensizliklerin, çil ve lekelerin en önemli sebebi güneş ışığının deride oluşturduğu hasardır. Özellikle deri kanserlerinin önlenebilen risk faktörlerinin en başında, yoğun güneşin etkisinden korunma gelir. Çocukluk dönemindeki güneş yanıkları, ileride gelişebilecek deri kanserleri açısından çok risklidir. Güneşten korunma hakkında bilgi sahibi olmak ve güneşten koruyucuları kullanma alışkanlığı kazanmak önemlidir.

Güneşten nasıl korunulur?
Güneşten korunmada dikkat edeceğimiz en önemli basamak özellikle güneş ışıklarının en dik olduğu saatler olan 10:00-14:00 arasında güneşten kaçınmaktır. Yalnızca açık ve güneşli havalarda değil, bulutlu ve kapalı günlerde de ultraviyole(UV) ışınlarının %80’i dünya yüzeyine ulaşır. Normal pencere camının UVB’yi geçirmediği, ancak UVA ışınlarının geçmesine engel olmayacağı unutulmamalıdır. Bu sebeble kapalı alanlarda da gün ışığının zararlı etkilerinden korunmak gereklidir.

Güneşten korunmanın pasif yöntemleri nelerdir?
Giysilerimiz güneşten korunmada önemli bariyer oluştururlar. Şapka ve güneş gözlüğü kullanılmalıdır. İdeal olarak 10 cm güneşliği olan şapka kullanılmalıdır. Şapka seçimi yaparken, ışık geçirmeyen dokuma tercih edilmelidir. Kalın kumaşlar, sıkı dokunan kumaşlar, polyester giysiler daha yüksek koruyucu özelliğe sahiptir. Güneş ışınlarının gözdeki etkilerini ve katarakt oluşmasını önlemek için tam UVA-UVB filtreli güneş gözlükleri kullanılmalıdır.

Güneş koruyucu nedir?
Güneş koruyucular, güneş ışığının zararlı etkilerine karşı önemli bariyerlerimizdir. Güneş koruma faktörü (SPF) 30’un üstündeki ürünler yüksek koruma sağlar. Güneşten koruyucular doğal deri rengine uygun şekilde seçilmeli, açık tene sahip kişiler daha yüksek koruma faktörlü kremleri tercih etmeli, ancak koyu tene sahip olunsa da yani her deri tipinde güneş koruyucular kullanılmalıdır.

Güneş koruyucu nasıl seçilir?
Güneşten koruyucu seçerken hem UVA hem de UVB’ye karşı koruma sağlayan geniş spektrumlu ürünler seçilmelidir. Güneşten koruyucular içindeki “fiziksel koruyucular” güneş ışınlarını fiziksel olarak engellediklerinden (ör: çinko oksit veya titanyum dioksit), geniş spektrumlu ürünlerde kimyasal koruyucularla birlikte kullanılırlar. Ortalama güneş alan bölgelerde kış aylarında SPF 15 kullanımı yeterli olsa da, yaz aylarında bu değer yetersiz kalır. SPF 15’ in altında koruma kullanılmamalı, yaz ayları için en az 30 koruma faktörlü kremler kullanılmalıdır.

Güneş koruyucu ürünler nasıl kullanılmalıdır?
Güneş koruyucular, dışarı çıkmadan 20 dakika önce sürülmeli, 3-4 saatte bir yenilenmelidir. Güneşten koruyucular yüzme, aşırı aktivite ve kurulanma sonrası tekrar uygulanmalıdır. Güneşten koruyucuların UV’ye maruz kalan tüm alanlara yeterli kalınlıkta, katman oluşturacak şekilde, bol miktarda uygulanması gerekir. Sadece yüz dikkate alındığında ideal olarak kabaca 1/2 çay kaşığı kadar güneş koruyucu tüm yüze uygulanmalıdır.

Çocukları güneşten neden korumalıyız?
Kişiler tüm yaşamları boyunca alacakları toplam UV’nin %50’sine yaşamlarının ilk 20 yılında maruz kalmaktadır. Bu nedenle özellikle çocukların güneşten korunması, ileri yaşlarda gelişebilecek deri kanserlerinin önlenmesi açısından çok önemlidir.

Güneş koruyucular D vitamini üretimini etkiler mi?
Güneşten koruyucu kullanımının D vitamini sentezine engel olacağı korkusu insanların güneş koruyucu kullanımından kaçınmalarına neden olmuştur. Halbuki sadece yüz ve el sırtının günde 10-20 dakika güneş görmesi, düzenli güneş koruyucu kullanılsa dahi en yüksek vitamin D üretimini sağlamak için yeterli olmaktadır.